امروزه بشر با معضلی به نام تولید پسماند مواجه است که مدیریت آن، به خاطر حجم بسیار بالای آن ضروری است. البته در بسیاری از کشورهای پیشرفته، پسماند را نه تنها به عنوان یک معضل بلکه به عنوان یک فرصت می شناسند. علاوه بر این، زمینه مناسبی برای اشتغالزایی و کمک به چرخه اقتصادی کشورشان نیز فراهم کرده اند. اما در برخی کشورها، هنوز در مراحل اولیه مدیریت پسماند باقی مانده اند و این طلای کثیف را صرفاً به عنوان یک چالش و معضل یاد می کنند.

در کشور ما خوشبختانه، گام های ارزشمندی در سال های اخیر برداشته شده البته تا رسیدن به سطوح بالای مدیریتی در این زمینه، فاصله زیادی باقی مانده است. بر همین اساس در این مطلب ضمن بررسی اهمیت مدیریت پسماند به بررسی چالش های موجود در این راه نیز خواهیم پرداخت.

تعریف کلی از مدیریت پسماند
به زبانی ساده باید مدیریت پسماند را شامل هر نوع فرآیند برای جداسازی و تفکیک انواع پسماند تر و خشک و همچنین جمع آوری و رساندن آنها به چرخه بازیافت به منظور استفاده مجدد تعریف کرد. جداسازی انواع پسماند و زباله در منازل، خود یک قدم کوچک اما بسیار اثرگذار در این مدیریت به شمار می رود. در واقع با این کار به کیفیت محصولات بازیافتی کمک زیادی می شود. شاید در ابتدا درک این مطالب برای برخی از افراد، دور از ذهن باشد. اما واقعیت آن است که اگر در هر خانه، شرکت، اداره، ارگان، سازمان، مغازه و ... پسماندهای تر و خشک از همان ابتدا به صورت تفکیک شده، تحویل داده شوند، از هزینه های کلانی که صرف این کار می شود، جلوگیری خواهد شد. بی شک فرهنگ سازی، نقش کلیدی در تحقق این امر دارد و در آینده ای نزدیک، هم نتایج ارزشمندی را به همراه خواهد داشت.

اهمیت مدیریت پسماند
مطالب ارائه شده در بخش های قبلی، اهمیت مدیریت پسماند را به وضوح بیان می کند. اما اگر بخواهیم به صورت تیتروار نگاهی به این مسئله داشته باشیم می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

مدیریت پسماند، به معنی سهولت در امر بازیافت و بازیافت به معنی جلوگیری از سرمایه های طبیعی و غیر طبیعی است. بنابراین، مدیریت پسماند را باید اولین مرحله از این چرخه دانست.
همان طور که اشاره شد، کیفیت محصولات و مواد تولیدی به کیفیت پسماندها بستگی دارد. در صورتی که زباله ها و مواد ضایعاتی و پسماندها به صورت طبقه بندی شده جمع آوری گردند، اجازه ورود و نفوذ شیرابه به آنها داده نمی شود و طبیعتاً مشکلاتی همچون بوی بد و ظاهر نامناسب را نخواهند داشت.
از دفن و دفع بی مورد پسماندها و در نتیجه آلودگی های زیست محیطی جلوگیری می شود. همچنین از اشغال فضاهای بیشتر برای این منظور نیز ممانعت می گردد.
فرصتی برای اشتغال افراد زیاد فراهم خواهد شد.
از انتقال بیماری های مختلف جلوگیری می شود.
چالش های مدیریت پسماند در کشور
عدم همکاری اقشار زیادی از مردم به خاطر عدم آگاهی کافی در این زمینه
نرخ های نامناسبی که بسیاری از دلالان و واسطه های فروش برای خرید برخی مواد مانند پسماندهای فلزی و کاغذی عنوان می کنند، انگیزه شهروندان را برای تفکیک زباله کاهش می دهد.
عدم نظارت کافی توسط نهادهای مسئول
کمبود زیرساخت های لازم در بسیاری از شهرهای کشور